چشم يكي از اعضاي حساس و آسيب پذير بدن است كه اگر روزي دچار اختلال شود بخش عمده اي از زندگي مان را درگير خواهد كرد. ما در اين جا به بعضي از بيماري هاي شايع چشم مي پردازيم كه هر چند در نگاه اول سطحي به نظر مي رسند ولي ناديده گرفتن آن ها ممكن است موجب مشكلات جدي در قدرت بينايي شود. دكتر سيد محمد ميرآفتاب، متخصص چشم و فوق تخصص قرنيه با در اختيار گذاشتن اطلاعات كاملي در موردچشم شما را راهنمايي مي كنند.
● حساس ترين عضو بدن
چشم به دلايل مختلفي مي تواند قرمز شود، در حقيقت نوع قرمزي و علائم آن در بيماري هاي مختلف متفاوت است. به طور كلي وقتي در هر قسمت چشم بيماري يا ناراحتي ايجاد شود مي تواند به صورت قرمزي چشم خود را نشان دهد.
بعضي از قرمزي هاي چشم به صورت حاد و گروهي نيز به صورت مزمن هستند. معمولا اگر قرمزي چشم به صورت ناگهاني ايجاد شود بايد حتما به چشم پزشك مراجعه كرد تا علت اصلي مشخص شود. دليل قرمزي چشم مي تواند در قسمت هاي مختلف اين عضو حساس مثل پلك يا لايه هاي ديگر آن اتفاق بيفتد. عفونت چشم، آلرژي، وارد شدن جسم خارجي، بيماري هاي مختلف قرنيه و حتي التهاب داخل چشم از دلايل قرمزي چشم هستند كه همه اين عوامل با معاينه پزشك مشخص مي شوند و درمان آن ها نيز با توجه به نوع ناراحتي زمينه اي انجام مي شود.
● هرگز با لنز نخوابيد
لنزها بايد قبل از استفاده حداقل براي ۲۴ساعت ضد عفوني شوند كه مي توان از مواد ضد عفوني كننده مخصوص كه در انواع لنزها متفاوت است استفاده كرد. به ياد داشته باشيد تا لنزتان را براي مدت طولاني در چشم نگذاريد. حتي در مورد لنزهاي جديدي كه مي توان براي مدت طولاني از آن ها استفاده كرد نيز اين نكته را رعايت كنيد و شب ها لنز را از چشم تان بيرون آوريد تا احتمال عفونت كاهش پيدا كند. كسي كه به طور مرتب از لنز استفاده مي كند بايد به طور مرتب هر ۳ تا ۶ ماه توسط پزشك متخصص معاينه شود تا احيانا در سطح قرينه چشمانش مشكلي ايجاد نشود. بسته به نوع و ساخت لنز طول مدت استفاده از آن ها نيز متفاوت است. ما لنزهايي داريم كه يك بار مصرف، هفتگي و چند ماهه هستند بنابراين با توجه به هدف استفاده عمر آن ها نيز فرق مي كند اما به طور كلي در مورد لنزهاي نرم حدود يك سال مي توان از آن ها استفاده كرد.
● خرده ريزه هاي بدجنس
ورود اجسام خارجي يكي ديگر از علل قرمزي چشم است كه امكان دارد براي هر كسي در هر جايي اتفاق بيفتد و منجر به ناراحتي شود اما نكته مهم در اين مورد اين است كه چه نوع جسم خارجي و با چه سرعتي وارد چشم شده است. اگر اين اتفاق در منزل بيفتد و اجسام خارجي، خرده ريزه هايي مثل گرد و خاك باشد اصولا با جريان اشك پاك مي شوند و مشكل بيمار بعد از گذشت مدت كوتاهي برطرف مي شود. در اين حالت شست وشوي چشم با آب فراوان بهترين راه حل است، شما مي توانيد چشم تان را در آب چند مرتبه باز و بسته كنيد و آن را حركت دهيد تا اجسام خارجي از چشم خارج شوند اما هميشه جسم خارجي به اين راحتي از چشم بيرون نمي آيد، گاهي اوقات افراد شغل هايي دارند كه در معرض براده هاي آهن يا خرده شيشه هستند و تكه هاي كوچك اين اجسام به طور ناگهاني با سرعت زياد وارد چشم شان مي شود كه معمولا اين تكه ها گرم نيز هستند و به قرنيه چشم مي چسبند. خب در اين شرايط نياز است كه از وسايل مناسب براي بيرون آوردن اين اجسام خارجي استفاده كرد كه اين كار تنها توسط پزشك انجام پذير است. اگر شخصي دچار چنين شرايطي شود مثلا هنگام چكش كاري تكه اي از چوب يا آهن با سرعت زياد وارد چشمش شود بايد سعي كند تا جايي كه مي تواند چشمش را نخاراند و سريعا به پزشك مراجعه كند تا با معاينه در پشت ميكروسكوپ و استفاده از وسايل استريل شده و مناسب جسم خارجي از چشم خارج شود. توصيه مي كنيم تا در حالاتي كه گفته شد حتما به پزشك مراجعه شود و بيرون آوردن جسم هاي اين چنيني توسط افراد غيرپزشك انجام نشود زيرا اگر اين اجسام تيز يا چسبنده باشند باعث آسيب جدي به بافت و عفونت مي شوند. در اين مواقع پزشك معمولا براي پيشگيري از بروز عفونت براي مدت محدودي قطره آنتي بيوتيك تجويز مي كند.اگر فردي چند روز بعد از ورود جسم خارجي به چشم دچار تاري ديد و اختلال در بينايي يا عفونت شود بايد سريعا به پزشك معالج مراجعه كند تا مراقبت هاي چشم پزشكي كافي، درمان دارويي و البته اقدامات لازم براي جلوگيري از آسيب جدي به بافت چشم صورت گيرد.
● كساني كه فشار خون بالا دارند
چشم از قسمت هاي مختلفي تشكيل شده بنابراين خونريزي آن مي تواند در قسمت هاي مختلف آن اتفاق بيفتد. يكي از مواردي كه مردم را نگران مي كند خونريزي هايي است كه به طور ناگهاني در سفيدي چشم ديده مي شود. گاهي اوقات فرد از خواب بيدار مي شود و با خارش يا قرمزي چشم مواجه مي شود اما معمولا اين حالات خيلي نگران كننده نيستند و در عرض يك تا ۲ هفته از بين مي روند و خودبه خود جذب مي شوند، با اين حال نكته مهم در اين مورد علت خونريزي چشم است. اين معضل نوعي پارگي عروق چشمي است كه عوامل متعددي مانند افزايش فشار خون، سن بالا، ديابت، ورود اجسام خارجي خطرناك، وارد شدن ضربه و حتي عطسه و سرفه محكم نيز در ايجاد آن نقش دارند. گاهي اوقات دسته اي از بيماري هاي زمينه اي هم احتمال بروز خونريزي چشمي را افزايش مي دهند. به اين مسئله هم اشاره كنيم كه خونريزي هاي داخل چشمي جدي تر هستند و بسته به اين كه در كدام قسمت چشم رخ دهند با هم فرق مي كنند و البته ممكن است عوارض بعدي چون اختلالات بينايي را در پي داشته باشند. گاهي اوقات ضربه هاي ناخودآگاه نيز باعث خونريزي داخل چشم مي شوند و برحسب اين كه در كدام قسمت نواحي قدامي اتفاق افتاده باشند به درمان احتياج دارند. به طور كلي درمان خونريزي داخلي چشم بستگي به علت تشكيل دهنده آن دارد.
● آرايش طولاني مدت ممنوع!
گل مژه معمولا توده متورم و قرمز رنگ در نزديكي لبه پلك است كه در اثر عفونت ريشه هاي مژه يا ريشه هاي غدد چربي كه در لبه پلك قرار دارند به وجود مي آيد؛ اين غدد مي تواند به هر دليلي بسته شود و كانوني براي عفونت را ايجاد كند كه همان گل مژه است. مسلما اگر مواد آرايشي براي مدت طولاني روي پلك و مژه ها باقي بماند و از ترشح غدد طبيعي كه روي پلك قرار دارد جلوگيري كند احتمال ابتلا به گل مژه افزايش مي يابد. گل مژه اي كه به صورت حاد باشد به طور خودبه خود يا با استفاده از كمپرس آب گرم يا آنتي بيوتيك ساده رفع مي شود ولي گاها ممكن است غدد ترشح كننده بسته شود و چربي نمي تواند از آن ها خارج شود. در اين حالت عفونت چربي زير ضخامت پلك جمع مي شود و به صورت توده اي زير پلك باقي مي ماند كه اگر با كمپرس آب گرم يا ماساژ برطرف نشود مي توان از طريق جراحي آن را تخليه كرد.
● حساس نشو!
همان طور كه مي دانيد آلرژي شدت و شكل هاي متفاوتي دارد و اعضايي مانند چشم و بيني را نيز درگير مي كند. در آلرژي و حساسيت هاي چشمي علاوه بر قرمزي معمولا خارش و ريزش اشك نيز وجود دارد كه بسياري از افراد درگير اين ناراحتي مي شوند.
حساسيت پلك ها ممكن است گاهي اوقات در اثر تماس با مواد شوينده يا مواد لوازم آرايشي ايجاد شود به همين دليل در خانم ها شايع تر است. در اين حالت معمولا پلك ها دچار خارش شديد و قرمزي مي شود و براي فرد ناراحتي ايجاد مي كند. بر حسب شدت آلرژي داروهاي مختلفي مانند قطره ها و داروهاي خوراكي ضد حساسيت براي بيمار تجويز مي شود. بايد بدانيد كه قطره هاي چشمي طيف بسيار متنوعي دارند بنابراين پزشك با توجه به شدت آلرژي قطره هاي ضد حساسيت و كنترل كننده التهاب را تجويز مي كند. به تازگي قطره هاي جديدي وارد بازار شده اند كه براي مواردي كه خيلي سخت درمان مي شوند مورد استفاده قرار مي گيرند.كساني كه به آلرژي هاي چشمي دچار مي شوند بايد سعي كنند تا چشم شان را نمالند چون اين كار باعث تشديد علائم مانند قرمزي مي شود. خانم ها اگر به ماده خاصي مانند لوازم آرايش حساسيت دارند بايد براي كنترل آلرژي و درماني موثر از اين مواد پرهيز كنند و داروهايي كه پزشك براي آن ها تجويز كرده را به طور مرتب مصرف كنند تا حالات آزاردهنده آلرژي را تسكين دهند.
● دنيا را رنگي ببينيد
اگر به شيشه هاي رنگي علاقه داريد مي توانيد بر حسب شماره چشم تان عينك مورد نظر با فرم مخصوص آن را سفارش دهيد كه پوشش UV هم داشته باشد. در مورد عينك ها حتي مي توان از شيشه هاي شفاف بدون اين كه خيلي تيره باشند نيز استفاده كرد و اين در حالي است كه اين نوع عينك نيز اشعه UV را به خود جذب مي كند. كساني كه مي خواهند هم عينك طبي و آفتابي را در كنار هم داشته باشند مي توان با طراحي هاي جديد شيشه عينك آفتابي شان را به عينك طبي خود نسب كنند. اين كه تيرگي شيشه چقدر باشد به نوع استفاده شما از عينك بستگي دارد.
● ديابت موجب خونريزي چشم مي شود
يكي از علل مهم خونريزي داخل چشم بيماري ديابت است. اين بيماري باعث مي شود تا رگ هاي جديدي در چشم تشكيل شود كه اين رگ ها مي توانند نشت كنند يا پارگي در آن ها ايجاد شود كه در نتيجه منجر به خونريزي در ناحيه شبكيه و زجاجيه شود كه باز هم بر حسب نوع آن درمان مشخص صورت مي گيرد. ديابت يكي از دلايل شايع خونريزي خودبه خودي داخل زجاجيه چشم است زيرا عروق جديدي كه در چشم رشد مي كنند مستعد خونريزي هستند. بنابراين پزشك متخصص براي درمان بايد پرونده پزشكي را مورد بررسي قرار دهد. افراد ديابتي بايد مراقب وضعيت بدني خود باشند و با توجه به تشخيص پزشك هر چند وقت يك بار براي معاينه به متخصص مراجعه كنند. گاهي اوقات دراثر خونريزي هاي شديد به انجام عمل جراحي و استفاده از ليزر نياز است، بنابراين اين افراد بهتر است قبل از ايجاد عوارض اقدام به درمان به موقع كنند.
● در هواي آلوده عينك بزنيد
چشم ها اعضاي حساس و آسيب پذيري هستند با اين كه آلودگي هوا به طور مستقيم به چشم آسيب نمي رساند ولي در هواي آلوده بيماري هاي سطح چشم مانند خشكي چشم، حساسيت و عفونت هاي مختلف كه ممكن است در سطح پلك اتفاق بيفتد تشديد مي شود و در اين شرايط افراد احساس ناراحتي بيشتري مي كنند، علاوه بر اين تحريكات سطحي مثل خارش، سوزش، اشك ريزي و قرمزي چشم را نيز به دنبال خواهد داشت. اگر فرد دچار يكي از بيماري هاي چشمي باشد در اين شرايط علائم آن افزايش پيدا مي كند. بنابراين بهتر است ابتدا بيماري زمينه اي خود را درمان كند. كساني كه آلودگي هوا بيشتر آن ها را اذيت مي كند مي توانند از عينك هاي محافظ مثل عينك آفتابي يا عينك بدون شماره با فرم بزرگ كه مقداري چشم را در مقابل باد، خاك و چيزهاي محرك ديگر محافظت مي كند استفاده كنند.
● عينك آفتابي در هواي ابري
خوب است بدانيد كه در هواي ابري هم مقادير زيادي از اشعه خورشيد از ميان ابرها عبور مي كندو پخش نور در قسمت هاي مختلف جوUV قابل توجهي را در محيط ايجاد مي كند ولي مسلما كمتر از زماني است كه آفتاب به صورت كامل در آسمان وجود دارد. اگر هوا ابري ولي روشن است طوري كه نور چشمان تان را اذيت مي كند براي راحتي بيشتر از عينك آفتابي استفاده كنيد. در اين موارد بسته به راحتي افراد ميزان فتوكروميك بودن عينك تنظيم مي شود مثلا در حالاتي مانند هواي ابري درصد عينك هايي كه فتوكروميك آن خيلي بالا نيست براي آن مناسب است چون شيشه عينك كمتر تيره شده و ديد فرد را مختل نمي كند.
● استاندارد چقدر مهم است؟
يكي از موضوعاتي كه امروزه در بسياري منابع ديده شده و به اشتباه نيز تكرار مي شود اين است كه اگر عينك آفتابي استاندارد نباشد به دليل اين كه مردمك چشم باز مي شود نور بيشتري وارد چشم شده بنابراين صدمه جدي تري به آن وارد مي شود اما اين تصور نادرستي است كه در گذشته بيان شده است؛ عينك هاي تيره حدود ۸۰درصد اشعه UV را به خود جذب مي كنند حال اينكه شيشه عينك تراش خوبي نداشته باشد و فرد با آن احساس راحتي نكند، مسئله ديگري است كه افراد مي توانند با تغيير آن عينك مناسب خود را تهيه كنند تا ديگر شيشه يا قاب عينك اذيت شان نكند. پس اين كه فكر كنيد اگر عينك تان تيره است ولي استاندارد نيست بنابراين مي تواند به چشم تان آسيب بيشتري وارد كند تصور اشتباهي است.
منبع:مجله سيب سبز
